Dla bacznego obserwatora życia, jakim jestem, bardzo interesujące jest przypatrywanie się ludziom oglądającym taniec Hula. Miejscowi zwykle skupiają się na wszystkich częściach każdego występu, natomiast 'malihini’, czyli goście, tracą koncentrację po trzech lub czterech tańcach.
Szukając przyczyn i skutków (innymi słowy zadając wiele pytań), doszedłem w końcu do wniosku, że prawdziwym problemem jest kwestia zrozumienia. Większość turystów i zaskakująco duża liczba mieszkańców po prostu nie rozumie, o co chodzi w tańcu hula. Ten artykuł ma na celu dostarczyć informacji tym, którzy nie wiedzą, na czym właściwie on polega.
Po pierwsze samo słowo „hula” oznacza „taniec” (przykro mi, ale wcale nie „potrząsaj bioderkami”). Ponieważ jest to słowo pochodzenia hawajskiego, odnosi się do hawajskiego stylu tanecznego, który dzieli się zwykle na trzy rodzaje: kahiko – odnoszący się do bardziej tradycyjnego stylu tańca z tradycyjnymi kostiumami, 'auana – styl opierający się na płynności ruchów, zwykle wykorzystujący współczesne hawajskie stroje oraz styl hapa haole, pieszczotliwie nazywany „hotelowym hula”, w którym mogą pojawiać się kokosowe biustonosze i błękitne sztuczne spódniczki z plastikowej trawy.
Przejdźmy do legend. Będzie to bardzo uproszczony przegląd, mający pokazać, że nie wszyscy Hawajczycy zgadzają się ze sobą w temacie początków tańca hula.
Na Molokai wierzą, że taniec hula przywędrował na wyspy bardzo dawno temu z Tahiti za sprawą mężczyzny o imieniu Laka, który miał być rzekomo spokrewniony z bogiem/bohaterem Ratą z Południowego Pacyfiku.
Na Kauai panuje przekonanie, że taniec hula przywędrował na wyspy bardzo dawno temu z Tahiti Tahiti, ale w jednej wersji za sprawą kobiety o imieniu Laka, a w drugiej dzięki bliźniakom – kobiecie i mężczyźnie (oboje nosili imię Laka).
Na Big Island znana jest historia, mówiąca że taniec hula został wymyślony w tym miejscu przez kobietę o imieniu Hopoe, która nauczyła go swoją przyjaciółkę-boginię Hi’iakę, która z kolei przekazała tę wiedzę swojej starszej siostrze, Pele. Ta historia podoba mi się szczególnie, ponieważ rzadko można spotkać legendę, w której to człowiek uczy czegoś bogów.
Hula jako taniec składa się ze stosunkowo małej liczby kroków, z których każdy ma swoją nazwę. Tancerz wykorzystuje również pewien rodzaj języka znaków do zilustrowania znaczenia lub celu tańca. Tańcowi Kahiko hula towarzyszy zwykle śpiew i tradycyjne instrumenty, takie jak bębenki, bambusowe grzechotki, a czasami kamienne kastaniety. Tańcowi 'Auana hula zwykle towarzyszy śpiew oraz akompaniament gitara i ukulele. Miejscowi, którzy mocno skupiają swoją uwagę na występie, czynią to z jednego z dwóch powodów (lub z obu). Pierwszy stanowią umiejętności tancerzy, śpiewaków oraz muzyków. Tancerze są poddawani szczególnie wnikliwej obserwacji związanej z ustawieniem stóp, ruchem ciała, pozycjonowaniem dłoni i kierunkiem skupienia wzroku. Drugim powodem jest sama „zawartość” i sposób jej prezentacji. Treść zawarta w tańcu kahiko jest związana głównie z legendami, starożytnymi bogami i boginiami, wodzami i rodziną królewską. Taniec 'auana może dotyczyć niemal wszystkiego, poczynając od miłości, pogawędki, być pochwałą na cześć ludzi i miejsc lub po prostu opowieścią o wielkim przyjęciu, pikniku lub jakiejś przygodzie. Dla tych, którzy rozumieją hawajski, taniec hula jest niezwykłą przyjemnością, ponieważ w śpiewie często zawarta jest gra słów, aluzje i ukryte znaczenia. Na konkursach takich jak Merrie Monarch Festival, obowiązują ścisłe zasady dotyczące tańca, które ułatwiają pracę sędziom. Na początku jest wejście, zwane ka ì, podczas którego tancerze zwykle śpiewają. Potem następuje sam taniec, a na końcu zejście ze sceny, zwane ho ì, będące rodzajem pochodu, któremu towarzyszy śpiew. Jeśli macie okazję zobaczyć Merrie Monarch Festival, osobiście, w telewizji lub na DVD – gorąco polecam. Na całym świecie nie ma nic podobnego.
Serge Kahili King
Tekst pochodzi ze strony www.huna.org
Tłumaczenie – Radosław Aleksanderek, www.transleto.com.pl