Po tym co zrobił Frank Farrelly na szkoleniu zauważyłem kilka sposobów budowania wartości:
1. Społeczne wzmocnienie wartości
2. Indywidualne wzmocnienie wartości
3. Społeczna dewaluacja wartości
4. Indywidualna dewaluacja wartości.
Wszystkie te 4 punkty zaliczają się do budowania wartości, ponieważ zarówno poprzez wzmocnienie (danie pozytywnego kontekstu) jak i dewaluacje (obniżenie) można zbudować wartość siebie, innej osoby, instytucji itp.
1. Społeczne wzmocnienie wartości
Przykład ze szkolenia: Frank rozpoczyna szkolenie. Zaczyna, mówiąc, że ma 76 lat i w naszej kulturze należy szanować starszych ludzi. Podaje przykłady z życia, że był profesorem na uczelniach przez wiele lat. Tam każdy uczeń i student mówił dzień dobry i zawsze odnosił się z pokorą i szacunkiem. Student nigdy się nie spóźniał i miał wykonywać prace domowe.
Doświadczenie profesorów i ludzi starszych sprawia, że młodsi chcą ich słuchać itp.
Nie koncentrując się na samej treści, bo Frank mówił to prowokując i mając cały kontekst, zauważ, że buduje Matryce/ramę: ludzi starszych, profesorów, uczelni, kultury itp. A następnie umieszcza tam siebie mówiąc po prostu kim jest.
Jest to społeczne wzmocnienie wartości, gdyż korzystasz w tym momencie ze społecznych reguł, zasad, ustaleń itp. Inne przykłady: A)Rodzice na całym świecie są wychowami, nauczycielami i utrzymują dom ŕ jestem rodzicem, więc mnie słuchaj.
B) Osoba na scenie mówi na początku: Osoby, które szkoliły się min w 3 krajach, znają 3 języki i wyszkoliły ponad 500 osób mogą być trenerami. Tylko tacy mogą prowadzić terapię, która działa. ŕ Później osoba na scenie może powiedzieć: Mam wyszkolenie w 5 krajach i 1000 osób wyszkolonych.
Poprzez takie umieszczenie siebie w matrycy/ramie/kontekście budujesz wartość. Druga część nie powinna następować od razu po pierwszej. Najlepiej, gdyby było to przedzielone innymi treściami.
Drugą formą społecznego wzmocnienia wartości jest odwoływanie się do grupy poprzez pytania, gdzie uczestnicy powiedzą, potwierdzą Twoje doświadczenie, skuteczność itp.
Np. Trener: Stefan, pamiętasz jak ćwiczyliśmy ostatnio podczas 1 szkolenia, gdy wyszedłeś na środek z fobią? Ile to czasu minęło? Jak się teraz czujesz?
Stefan: Aa tak. To było z jakieś 3 miesiące temu. Pamiętam, jak się bałem pająków. Teraz jest luzik. To była zabawa wtedy na scenie…
Nie mówisz poprzez swoje usta, ale ktoś inny opowiada o Twojej kompetencji – jest to o wiele bardziej autentyczne dla słuchaczy.
2. Indywidualne wzmocnienie wartości
Tutaj wykorzystujesz historie ze swojego życia, w których opowiadasz o swoich działaniach, o pracy i doświadczeniach. Wplatasz to w merytoryczne treści, ćwiczenia itp.
Nigdy się nie wychwalaj. Korzystaj z historii odpowiadającej kontekstowi albo skorzystaj z odwołania się do uczestnika.
3 i 4 -Dewaluacja
Mechanizm działania w p. 3 i 4 polega na tym, że w momencie, kiedy się dewaluujesz osiągasz efekty:
– pokazujesz dystans do siebie, co zawsze jest przez innych oceniane jako wartościowe
– pokazujesz swoje minusy, przywary itp. Dzięki temu jesteś pierwszy (przed innymi). Gdy omówisz to co inni mogą skrytykować, wtedy nikt już nie będzie do tego nawiązywał dodatkowo:
– dewaluacja, gdy zrobisz to umiejętnie, na luzie i swobodnie, będzie powiązana ze śmiechem, przez co zakotwiczysz ją z pozytywną emocją
– pokazujesz że, jak to genialnie nazwał Kacper Korzeniowski, Aby się dewaluować musisz mieć z czego.
3. Społeczna dewaluacja wartości
Tutaj mechanizm jest taki jak w p. 1, ale nawiązuje do dewaluacji, krytyki i obniżenia wartości.
4. Indywidualna dewaluacja wartości.
Tutaj mechanizm jest taki jak w p. 2, ale nawiązuje do dewaluacji, krytyki i obniżenia wartości.
Pozdrawiam,
Adam Dębowski
Lipiec 2007
http://nlpcoaching.pl